Oszustwa finansowe stają się coraz bardziej powszechne i mogą dotknąć każdego, niezależnie od wieku czy poziomu znajomości technologii. Przestępcy stosują coraz bardziej zaawansowane metody, aby wyłudzić pieniądze lub dane osobowe. Jakie są najczęściej spotykane oszustwa finansowe i jak skutecznie się przed nimi bronić?
Phishing – wyłudzanie danych osobowych
Phishing to jedno z najczęstszych oszustw finansowych, polegające na podszywaniu się pod instytucje finansowe, urzędy lub sklepy internetowe w celu wyłudzenia danych osobowych i bankowych.
Jak wygląda phishing?
- Fałszywe e-maile, SMS-y lub wiadomości na komunikatorach, które wyglądają jak oficjalna korespondencja z banku lub innej instytucji.
- Linki prowadzące do stron łudząco podobnych do prawdziwych stron bankowych lub sklepów internetowych.
- Prośby o podanie loginu, hasła, numeru karty kredytowej lub innych danych poufnych.
Jak się chronić?
- Nigdy nie klikaj w linki w podejrzanych wiadomościach e-mail i SMS.
- Zawsze sprawdzaj adres strony internetowej przed zalogowaniem.
- Korzystaj z dwuskładnikowej autoryzacji logowania w banku.
- Jeśli masz wątpliwości, skontaktuj się bezpośrednio z bankiem lub instytucją.
Oszustwa na inwestycje
Wiele osób pada ofiarą oszustw związanych z fałszywymi inwestycjami, które obiecują szybkie zyski przy minimalnym ryzyku.
Najczęstsze formy oszustw inwestycyjnych
- Oferty szybkiego wzbogacenia się na rynku finansowym bez ryzyka.
- Fałszywe platformy inwestycyjne, które pobierają pieniądze, ale nie umożliwiają wypłaty środków.
- Schematy piramidowe, w których nowi inwestorzy finansują wypłaty dla starszych uczestników.
Jak się chronić?
- Zawsze sprawdzaj legalność firmy, w którą zamierzasz zainwestować.
- Unikaj ofert, które gwarantują wysokie zyski bez ryzyka.
- Nie inwestuj pieniędzy, których nie możesz stracić.
- Konsultuj się z niezależnym doradcą finansowym przed podjęciem decyzji inwestycyjnej.
Oszustwa na „wnuczka” i „policjanta”
To jedne z najstarszych, ale nadal skutecznych metod wyłudzania pieniędzy, głównie od osób starszych. Oszuści podszywają się pod członka rodziny lub funkcjonariusza, aby zdobyć pieniądze.
Jak działają oszuści?
- Osoba dzwoni i podaje się za krewnego, który potrzebuje natychmiastowej pomocy finansowej.
- Podszywanie się pod policjanta, który informuje o rzekomym zagrożeniu dla oszczędności ofiary i prosi o przekazanie pieniędzy „dla bezpieczeństwa”.
- Prośby o szybkie przekazanie pieniędzy poprzez przelew, gotówkę lub przekazanie ich „kurierowi”.
Jak się chronić?
- Nigdy nie przekazuj pieniędzy osobie, której nie znasz osobiście.
- Skontaktuj się z członkiem rodziny, zanim podejmiesz jakiekolwiek działania.
- Jeśli ktoś podaje się za policjanta, zweryfikuj to, dzwoniąc na oficjalny numer policji.
Fałszywe sklepy internetowe
Zakupy online są wygodne, ale wiążą się też z ryzykiem oszustw. Fałszywe sklepy internetowe oferują produkty po atrakcyjnych cenach, ale po zapłacie zamówienie nigdy nie zostaje dostarczone.
Jak rozpoznać fałszywy sklep internetowy?
- Brak pełnych danych kontaktowych firmy na stronie.
- Podejrzanie niskie ceny produktów w porównaniu do konkurencji.
- Brak opinii lub same pozytywne recenzje napisane w krótkim czasie.
- Wyłącznie przedpłata jako forma płatności.
Jak się chronić?
- Kupuj tylko w sprawdzonych sklepach z dobrą opinią.
- Sprawdzaj regulamin, dane firmy i metody płatności.
- Korzystaj z bezpiecznych metod płatności, takich jak płatności kartą z opcją chargeback.
Oszustwa związane z ofertami pracy
Nieuczciwi pracodawcy mogą wykorzystywać fałszywe oferty pracy, aby wyłudzać dane osobowe lub pieniądze.
Jak działają oszustwa na fałszywą pracę?
- Oferta pracy wymaga wniesienia opłaty rekrutacyjnej.
- Prośba o przesłanie skanu dowodu osobistego lub innych wrażliwych danych.
- Praca zdalna polegająca na przelewaniu pieniędzy między kontami, co może wiązać się z udziałem w procederze prania brudnych pieniędzy.
Jak się chronić?
- Sprawdzaj legalność firmy przed podjęciem współpracy.
- Nigdy nie wpłacaj pieniędzy za proces rekrutacyjny.
- Nie podawaj swoich danych osobowych, jeśli nie masz pewności, że firma jest wiarygodna.
Fałszywe SMS-y i wiadomości od firm kurierskich
Oszustwa związane z fałszywymi wiadomościami SMS to coraz częstszy sposób wyłudzania danych i pieniędzy.
Jak działają fałszywe wiadomości?
- SMS informujący o konieczności dopłaty do paczki, często z linkiem do fałszywej strony.
- Wiadomości o rzekomym zadłużeniu, które trzeba natychmiast uregulować.
- Fałszywe powiadomienia o wygranej w konkursie, wymagające podania danych do konta bankowego.
Jak się chronić?
- Nigdy nie klikaj w linki w nieznanych wiadomościach SMS.
- Sprawdzaj oficjalne strony firm kurierskich, aby zweryfikować status przesyłki.
- Jeśli masz wątpliwości, skontaktuj się bezpośrednio z firmą, od której rzekomo pochodzi wiadomość.
Podsumowanie
Oszustwa finansowe przybierają różne formy, ale w każdym przypadku mają na celu wyłudzenie pieniędzy lub danych osobowych. Aby uniknąć strat finansowych, warto zachować ostrożność, nie ufać podejrzanym wiadomościom oraz regularnie edukować się w zakresie cyberbezpieczeństwa. Świadomość zagrożeń i przestrzeganie podstawowych zasad ochrony to najlepsza metoda na uniknięcie oszustw finansowych.